ကရင်နီမှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ရေကြီးနစ်မြုပ်မှုကြောင့် စိုက်ဧက ၅ သောင်းကျော် မရိတ်သိမ်းနိုင်သေး
ကရင်နီပြည်မှာ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေအပြင် စစ်အုပ်စုက စိုက်ပျိုးဧရိယာတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေတာကြောင့် စိုက်ဧကပေါင်း ၅ သောင်းကျော် မရိတ်သိမ်းနိုင်သေးဘဲ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုနဲ့ ကြုံတွေ့ရနိုင်တယ်လို့ ကရင်နီကြားကာလကောင်စီ IEC ရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးဌာနဆီက သိရပါတယ်။
ကရင်နီမှာ စပါး၊ နှမ်းနဲ့ ပြောင်းကို အဓိကထား စိုက်ပျိုးတာဖြစ်ပြီး အဲဒီ စိုက်ပျိုးဧရိယာတွေကို စစ်အုပ်စုက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် ဧကပေါင်း ၃ သောင်းကျော် မရိတ်သိမ်းနိုင်သေးဘဲ ရှိနေတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
စစ်အုပ်စုဟာ အခုနှစ် အောက်တိုဘာလအတွင်း ဖယ်ခုံ၊ ပင်လောင်း၊ လွိုင်ကော်၊ ဒီးမော့ဆိုနဲ့ ဖရူဆိုအစပ်တို့ကို လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်တာ၊ စစ်ကြောင်းထိုးတာ၊ စိုက်ပျိုးသီးနှံ ရိတ်သိမ်းနေတဲ့ ပြည်သူတွေကို ဒရုန်းဗုံး အသုံးပြု တိုက်ခိုက်တာအပြင် ဖမ်းဆီးတာတွေလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့တာကြောင့် တောင်သူတွေအနေနဲ့ သီးနှံတွေ မရိတ်သိမ်းနိုင်သေးဘဲ ဖြစ်နေပါတယ်။
ဒီလိုအခြေနေမှာ ကရင်နီဒေသမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေကြောင့်လည်း စိုက်ပျိုးဧရိယာ ဧကပေါင်း ၂ သောင်းလောက် ရေနစ်မြုပ်ခဲ့တာကြောင့် မရိတ်သိမ်းနိုင်သေးဘဲ ဖြစ်နေပြီး လာမယ့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်မှာ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုနဲ့ ကြုံရနိုင်တယ်လို့ IEC ရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးဌာနက တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CJ Platform ကို ပြောပါတယ်။
“စစ်ရှောင်တွေအတွက် ဒီလိုပဲ ဆက်ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင် လာမယ့်နှစ်မှာ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုတွေ ဖြစ်ဖို့များတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်တွေက ပိုပြီး ရိက္ခာ ပြတ်လပ်တဲ့ ပြဿနာတွေ ကြုံလာနိုင်ပါတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
လက်ရှိမှာလည်း ကရင်နီပြည်နယ်မှာ ကုန်ဈေးနှုန်းက အဆမတန် မြင့်တက်နေပြီး စစ်ရှောင်တွေအနေနဲ့ အာဟာရပြည့်ပြည့်ဝဝ မစားသောက်နိုင်တာကြောင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတွေ ပေါ်ပေါက်လာနေတယ်လို့ ကရင်နီမှာ နေထိုင်တဲ့ ဆရာဝန်တစ်ဦးကလည်း ပြောပါတယ်။
“ကုန်ဈေးနှုန်းက တက်လာတာ အဆမတန်ပါပဲ။ ပန်းသီးတစ်လုံး အရင်က ၂ သောင်း ၃ သောင်းတန်တောင် အခု ၁ သောင်းခွဲ နေပါပြီ။ ကြက်ဥ တစ်လုံးတောင် ၁,၀၀၀ ကျော် ဆိုတော့ စစ်ရှောင်အများစုအတွက် စားနိုင်သောက်နိုင်တာ မရှိပါဘူး။ အဓိကက ၅ နှစ်အောက် ကလေးတွေပါပဲ၊ အဟာရစုံစုံလင်လင် မစားသောက်နိုင်တော့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါပိုးတွေ ခဏခဏ ဝင်လာတဲ့ အခြေအနေမျိုး ဖြစ်နေပါတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ကရင်နီဒေသက စစ်ရှောင် ၂ သိန်းကျော်ဟာ အကူညီလိုအပ်နေပြီး စစ်ဘေးရှောင်တွေအနေနဲ့ အငတ်ဘေးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်တာကြောင့် နိုင်ငံတကာက အကူညီပေးဖို့ ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ကလည်း နိုဝင်ဘာလ ပထမအပတ်ကတည်းက တောင်းဆိုထားပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ – ကရင်နီစစ်ဘေးရှောင် ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးကွန်ရက်