ထိုင်းအရာရှိတချို့နဲ့ ပေါင်းပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရောက် တရုတ်နိုင်ငံသားတွေကို ပစ်မှတ်ထားလိမ်လည်၊ ငွေညှစ်နေတဲ့ တရုတ်၊ မြန်မာ စုံတွဲတစ်တွဲကို ထိုင်း CIB ဖမ်းဆီး
ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အာဏာပိုင်တွေဟာ ထိုင်းနိုင်ငံရောက် တရုတ်နိုင်ငံသားတွေကို ပစ်မှတ်ထားကာ ထိုင်းမှတ်ပုံတင်အတု ပြုလုပ်ပေးမယ်ဆိုပြီး ငွေကြေးလိမ်လည်တဲ့အပြင် ငွေပါထပ်ညှစ်နေတဲ့ တရုတ်၊ မြန်မာ စုံတွဲတစ်တွဲကို ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၅ ရက်နေ့တုန်းက ဖမ်းဆီးလိုက်တယ်လို့ ဒေသတွင်း သတင်းဌာနတွေရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ သိရပါတယ်။
ထိုင်း ဗဟိုစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရို (CIB) ဟာ “CIB Game On” လို့အမည်ပေးထားတဲ့ စစ်ဆင်ရေးတစ်ခု အတွင်းမှာ အဲဒီစုံတွဲကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းမှာ အကျင့်ပျက်ခြစားနေတဲ့ ထိုင်းရဲအရာရှိတွေက ဘတ်ငွေ နှစ်သန်း လိမ်လည်ယူသွားခဲ့တယ်လို့ လိမ်လည်ခံရတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသားတစ်ဦးက တိုင်ကြားလာပြီးတဲ့ နောက်မှာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေကို စတင်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ CIB ရဲ့ ရဲမှူးကြီး ဆူရီယာဆတ်ဂျီရာဝတ်က ပြောပါတယ်။
လိမ်ခံရတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသားဟာ ထိုင်းမှတ်ပုံတင်တွေကို ထိုင်း ဘတ်ငွေတစ်သန်းနဲ့ တရားဝင်လုပ်ပေးမယ် ဆိုတဲ့ Facebook လူမှုကွန်ရက်က ကြော်ငြာတစ်ခုကို တွေ့ပြီးနောက် အလုပ်အပ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ဒီလိမ်လည်မှုတွေကို အဓိကကြိုးကိုင်ခဲ့တာကတော့ အသက် ၄၃ နှစ်အရွယ် တရုတ်နိုင်ငံသား မစ္စတာ လီကျစ်ကျွမ်း နဲ့ သူ့ရဲ့ ဇနီးဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အသက် ၃၀ အရွယ် မအေးစန်း တို့ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သူတို့ ဇနီးမောင်နှံဟာ အကျင့်ပျက်ခြစားနေတဲ့ ထိုင်းဒေသခံအရာရှိတွေရဲ့ အကူအညီနဲ့ နခွန်ရတ်ချဆီမာ ခရိုင်ရဲ့ မြူနီစပယ်ရုံးက ထုတ်ထားပေးတဲ့ ထိုင်းမှတ်ပုံတင်အစစ်နဲ့ တူညီတဲ့ ကတ်တွေကို လိမ်လည်ခံရသူတွေကို ပေးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
လိမ်လည်ခံရသူဟာ မှတ်ပုံတင်ကတ်ရပြီးနောက်မှာ ဘန်ကောက်မှာရှိတဲ့ ကောင်စစ်ဝန်ရေးရာဌာနမှာ ပတ်စ်ပို့လျှောက်ထားပြီး ရုံးနားက ကော်ဖီဆိုင်မှာ စောင့်နေတုန်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး (လဝက) အရာရှိ သုံးဦးက မှတ်ပုံတင်အတုပြုလုပ်မှုနဲ့ ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဖမ်းဆီးပြီးတဲ့နောက်မှာ မှတ်ပုံတင်အတုပြုလုပ် အသုံးပြုမှုနဲ့စွဲချက်ကို ရုတ်သိမ်းဖို့အတွက် ရဲတွေက ခြိမ်းခြောက်ငွေညှစ်ကာ ဘတ်ငွေ ငါးသန်း ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ ဘတ် နှစ်သန်းအထိ ညှိနှိုင်းပြီး လက်ခံခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဆက်လက်စုံစမ်းချက်တွေအရ မစ္စတာလီဟာ တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းမှာ လူပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်ကို ထိုင်းဘတ်ငွေ ၁၅ ဘီလီယံ ဝန်းကျင် လိမ်လည်ခဲ့မှုကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်းလာခဲ့သူဖြစ်ပြီး သူက ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ၁၀ နှစ်ကျော်နေထိုင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေကို သီးသန့်ထုတ်ပေးတဲ့ကတ် (၁၀ နှစ်ခံကတ်) ကို အသုံးပြုပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်ထဲမှာ ထိုင်းနိုင်ငံထဲကို ထွက်ပြေးလာတာဖြစ်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
လက်ရှိလိမ်လည်မှုလုပ်ငန်းမှာလည်း လိမ်လည်ရမဲ့သားကောင်တွေကို စည်းရုံးတဲ့သူတွေ၊ ထိုင်းမှတ်ပုံတင် အစစ်ထုတ်ပေးပြီးတဲ့နောက်မှာ ပျောက်ဆုံး သွားတယ်ဆိုပြီး စာရင်းပြန်တင်တဲ့ ကြားခံလူတွေ၊ ကတ်အသစ်ပြန်ထုတ်ပေးတဲ့ လာဘ်စားတဲ့ အရာရှိတွေအပြင် ခြိမ်းခြောက်ငွေညှစ်မယ့် လဝက အရာရှိလေးဦးစတဲ့ မတူညီတဲ့ကဏ္ဍအသီးသီးကသူတွေ အများအပြားပါဝင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒါ့ပြင် မစ္စတာလီဟာ ဆမွတ်ပရာကန်ခရိုင်မှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေ အမည်ခံထားတဲ့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို တည်ထောင်ထားပြီး တည်နေရာလိပ်စာတွေပါ အတိအကျ ဖော်ပြထားပေမဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေး ကြည့်တဲ့အခါမှာတော့ တကယ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းမဟုတ်တဲ့အပြင် ရုံးခန်းအဆောက်အဦနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေပါ မရှိဘူးဆိုတာကို တွေ့ရှိရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ကုမ္ပဏီလိပ်စာကို နောက်ထပ်ကုမ္ပဏီ ၁၄ ခုကလည်း အသုံးပြုထားတယ်လို့ တွေ့ရှိရပြီး ကုမ္ပဏီရဲ့ အစုဝင်တွေကလည်း နာမည်တူတဲ့သူတွေပဲ ထပ်ကာထပ်ကာ ပါဝင်နေတယ်ဆိုတာကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသူတွေက တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစုရှယ်ယာဝင်တွေထဲက ငါးဦးကို ခေါ်ယူမေးမြန်းရာမှာတော့ တကယ့်အစုရှယ်ယာဝင်တွေ မဟုတ်ဘဲ ကုမ္ပဏီတည်ထောင်ဖို့အတွက် ငှားရမ်းထားတဲ့ သူတွေသာဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ခံထွက်ဆိုခဲ့ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အာဏာပိုင်တွေကတော့ နောက်ထပ်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေကနေ အလားတူ လိမ်လည်တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ကို ဖော်ထုတ်နိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း ပြောဆိုပါတယ်။
ခရိုင် ၇ ခုမှာရှိတဲ့ နေရာ ၁၁ နေရာကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့တဲ့အထိ အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ စစ်ဆင်ရေး အကြောင်းကို ယမန်နေ့ မတ်လ ၆ ရက်နေ့မှာ ရဲချုပ် သက်ချိုင်ပီတန်နီလာဘွတ်နဲ့ အတူ ရဲတပ်ဖွဲ့အဆင့်မြင့် အရာရှိတွေက အတူတကွ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက ဘဏ်အကောင့်တွေ၊ ငွေသားတွေ၊ ဖုန်းနဲ့ ကွန်ပျူတာတွေ၊ ယာဉ်တွေနဲ့ စာရွက်စာတမ်းပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကိုလည်း သိမ်းဆည်းနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက်ရှိဖမ်းဆီးထားတဲ့ တရုတ်၊ မြန်မာ စုံတွဲကိုလည်း အများပြည်သူကို လိမ်လည်မှု၊ ကွန်ပျူတာစနစ်ထဲကို မှားယွင်းတဲ့ အချက်အလက်တွေ ထည့်သွင်းမှု၊ တရားဝင်စာရွက်စာတမ်းတွေကို အတုပြုလုပ်မှုနဲ့ လာဘ်စားတဲ့ အရာရှိတွေကို ထောက်ပံ့ပေးမှုစတဲ့ စွဲချက်တွေအပါအဝင် အမှုအများအပြားနဲ့ စွဲချက်တင်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဘဏ္ဍာရေးဌာနရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးချက်တွေအရ လိမ်လည်မှုကွန်ရက်တွေရဲ့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ တစ်နှစ်အတွင်း ဘတ်ငွေ သန်း ၄၀၀ ကနေ သန်း ၅၀၀ အထိ လည်ပတ်ခဲ့ပြီး ထိုင်းနယ်စပ်တလျှောက်မှာရှိတဲ့ တရားမဝင် လုပ်ငန်းတွေ၊ ငွေကြေးလိမ်လည်တဲ့ ကွန်ရက်တွေကနေ စီးဆင်းလာတဲ့ ငွေတွေဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
အခုအမှုမှာ ပါဝင်နေတဲ့ လဝက အရာရှိသုံးဦးဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အစောပိုင်းတုန်းက ဘတ် ၁၀ သန်း ငွေညှစ်မှုတစ်ခုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လက်ရှိမှာ ထောင်ထဲမှာ ရှိနေတယ်လို့ သိရကာ အခုအမှုအတွက် အရာရှိတွေ စည်းကမ်းချိုးဖောက်မှုနဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု စတဲ့ စွဲချက်တွေကိုပါ ထပ်ပြီး ရင်ဆိုင်ရတော့မှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မစ္စတာလီကိုတော့ အစောပိုင်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်းမှာ အမှုတွေစစ်ဆေးမှာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ နောက်ထပ်စွဲချက်တွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့အတွက် ဥပဒေနဲ့ အညီ တရုတ်နိုင်ငံကို ပြန်ပို့သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ CIB ရဲ့ ဒုတိယရဲမှူးချုပ် ဂျီရာပေါ့ဖူရီဒတ်က ပြောပါတယ်။
“ဒီ လုပ်ငန်းစဉ်တလျှောက်လုံးမှာ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့အတူ အချက်အလက်တွေကို အဆက်အပြတ် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ အလားတူပဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကလည်း တရုတ်နိုင်ငံဆီကနေ ရရှိခဲ့တာပါ။ နောက်ထပ်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံကို ထွက်ပြေးလာပြီး ပုန်းအောင်းနေတဲ့ ရာဇဝတ်သားတွေကို နှိမ်နင်းနိုင်ဖို့အတွက် တရုတ်နိုင်ငံနဲ့အတူ ဆက်လက်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမှာပါ။” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ – Khaosod English