ဒီတစ်ပတ် ဘာတွေထူးလဲ? (အောက်တိုဘာ ၁၅ မှ ၂၁ အထိ)
တစ်ပတ်အတွင်း မြန်မာနဲ့ ကမ္ဘာတစ်လွှားက ထိပ်တန်းရောက်သတင်းများ စုစည်းမှု
CJ Platform
ဒီတစ်ပတ်(အောက်တိုဘာ ၁၅ မှ ၂၁ အထိ)ထဲ ကချင်၊ ကရင်နီ(ကယား)၊ ကရင်၊ ချင်း၊ စစ်ကိုင်း၊ ပဲခူးနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)တို့မှာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်ခဲ့သလို KIA ရဲ့စခန်းသိမ်းတိုက်ပွဲနှစ်ခုက ထိပ်တန်းရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သုံးနှစ်ကြာရပ်ထားတဲ့ အင်းလေးဖောင်တော်ဦးဘုရားပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပတဲ့ သတင်းနဲ့ ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်မယ့်သူတွေကို ဝင်ငွေခွန်ကောက်မယ့် သတင်းတွေက ထိပ်တန်းရောက်ခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံတကာသတင်းတွေ ဘက်မှာတော့ အစ္စရေး-ဟားမက်စ်သတင်းတွေကပဲ ရှေ့ရောက်ခဲ့ပြီးတော့ တရုတ်ရဲ့ BRI ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားသတင်းတွေလည်း ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
စုစည်းရေးသားသူ- ကိုထားဝယ်
ပြည်တွင်းထိပ်တန်းရောက်သတင်းများ
“စစ်ကောင်စီကို စခန်းနှစ်ခုသိမ်းပြီး မုန်လိုင်ခက်တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို လက်တုန့်ပြန်လိုက်တဲ့ KIA”
မုန်လိုင်ခက်စစ်ရှောင်စခန်းတိုက်ခိုက်ခံရပြီး ဆယ်ရက်အကြာမှာပဲ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ဘက်က စစ်ကောင်စီကို စခန်းနှစ်ခုသိမ်းပြီး လက်တုန့်ပြန်နိုင်ခဲ့ဖြစ်ပါတယ်။
ကချင်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)က စစ်တပ်စခန်းတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းထဲ KIA က တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်လိုက်နိုင်ခဲ့တာပါ။
အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက် နံနက် ၆ နာရီခွဲခန့်မှာ ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)၊ မူဆယ်ခရိုင်၊ မုံးကိုးမြို့ရဲ့ အနောက်တောင်ဘက် ၁၀ မိုင်ခန့်အကွာရှိ စစ်ကောင်စီရဲ့ နမ့်ကွတ်စခန်းကို KIA က သိမ်းပိုက်ရရှိခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီနောက် အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်နေ့ မွန်းလွဲ ၃ နာရီခန့်မှာ အောင်ဂျာစခန်း(လဲလုံစခန်း)ကို KIA က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တာပါ။
အောင်ဂျာ စစ်တပ်စခန်း တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့စဉ် စစ်သုံ့ပန်းတချို့ ဖမ်းဆီးရရှိပြီး လက်နက်ခဲယမ်းများလည်း သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီဟာ သူတို့တပ်စခန်း သိမ်းပိုက်ခံရတဲ့အတွက် တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီတိုက်ခိုက်ခံရမှုမှာ အနည်းဆုံး စစ်သား ၂၀ ဦးသေဆုံးသလို ဒဏ်ရာအများအပြားရနိုင်တယ်လို့ သတင်းရင်းမြစ်တွေက ဆိုကြပါတယ်။
“သုံးနှစ်ကြာပြီးနောက် လုံခြုံရေးတင်းကျပ်စွာနဲ့ ပြန်ကျင်းပတဲ့ အင်းလေးဖောင်တော်ဦးဘုရားပွဲ”
ကိုဗစ်နဲ့ အာဏာသိမ်းမှုတို့ကြောင့် သုံးနှစ်ကြာ မပြုလုပ်ဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)က အထင်ကရ အင်းလေးဖောင်တော်ဦးဘုရားပွဲတော်ကို လုံခြုံရေးတင်းကျပ်စွာနဲ့ ပြန်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။
၁၇ ရက်ကြာကျင်းပတဲ့ ဒီဘုရားပွဲမှာ ဘုရားဖူးတွေနဲ့အတူ စည်ကားနေပါတယ်။
ဖောင်တော်ဦးဘုရား ငါးဆူရှိရာမှ လေးဆူကိုပင့်ဆောင်လာတဲ့ ဖောင်တော်ကို လှေပေါင်းဒါဇင်နဲ့ချီ လှော်ခတ်ဆွဲယူရင်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရွာတွေကို ဒေသစာရီအပူဇော်ခံကြွချီတာဖြစ်ပါတယ်။ ဖောင်တော်ရပ်တဲ့နေရာကို ဘုရားဖူးတွေ တက်ဖူးကြပါတယ်။
ဖောင်တော်ဦးဘုရားဟာ အာဏာမသိမ်းခင်က နှစ်စဉ်အောက်တိုဘာလကနေ မိုးကာလမတိုင်ခင် မေလအထိ ပြည်တွင်းပြည် ပဘုရားဖူးတွေနဲ့ စည်ကားနေလေ့ရှိပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကပ်နဲ့ ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တာကြောင့် ပြည်တွင်းပြည်ပ လည်ပတ်သူတွေ လျော့ကျခဲ့တာကြောင့် အင်းလေးဒေသဟာ စီးပွားရေးထိခိုက်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အင်းလေးကန်အနီး ညောင်ရွှေမြို့က ဟိုတယ်တွေဆိုရင် ပိတ်သူပိတ်နဲ့ မပိတ်တဲ့ဟိုတယ်တွေဟာလည်း ဖွင့်တယ်ဆိုရုံ ဝန်ထမ်းအင်အားလေးနဲ့လည်ပတ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
တစ်ဖက်မှာလည်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြား ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေမလုပ်သင့်ဘူးလို့ ဝေဖန်နေကြသူတွေလည်းရှိနေပါတယ်။
“တစ်ရစ်ခြင်းကြပ်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီ”
===============
သူကိုယ်တိုင် အကြပ်ရိုက်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ ပြည်သူတွေကို အကြပ်စိုက်အောင် တစ်ရစ်ခြင်း ပြန်ကြပ်လို့နေပါတယ်။
အခုလည်း ပြည်ပကို သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မယ့်သူတွေ ပတ်စ်ပို့စ်သက်တမ်းတိုးတဲ့အခါ အခွန်ကင်းရှင်းကြောင်း ထောက်ခံချက် တင်ပြနိုင်မှသာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သက်တမ်းတိုးပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်မှာ ကြေညာထားပါတယ်။
ဒီထဲမှာ အလုပ်အကိုင်နိုင်ငံကူးလက်မှတ် (Passport for Job – PJ)နဲ့ သင်္ဘောသားနိုင်ငံကူးလက်မှတ်( Passport for Seaman-PS)အမျိုးအစားတွေ ကိုင်ဆောင်ထားသူတွေ ပါဝင်ပါတယ်။
ဒီလိုလုပ်ဆောင်လိုက်တဲ့အတွက် အလုပ်သမားတွေအတွက် အခက်အခဲတွေ ပိုကြီးလာနိုင်တယ်လို့ အလုပ်သမားအရေး လုပ်နေသူတွေနဲ့ အလုပ်သမားတွေကဆိုပါတယ်။
“ဒါဟာ အလုပ်သမားတွေဆီက ဓားပြတိုက်မှု” လို့ ပြည်ပသင်္ဘောလိုက်နေသူတစ်ယောက်က ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံခြားထွက်အလုပ်လုပ်မယ့်သူတွေဟာ ဝင်ငွေခွန် ၂ ရာခိုင်နှုန်းဆောင်ပြီးကြောင်း ပြေစာပြသနိုင်မှ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်ကစပြီး နိုင်ငံခြားထွက်ခွင့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ Passport ရုံးတွေမှာ အခွန်ဆောင်ပြီးကြောင်း ပြေစာပြနိုင်မှ သက်တမ်းတိုးပေးမှာဖြစ်သလို လေဆိပ်မှာလည်း အဲဒီပြေစာပြသနိုင်မှ နိုင်ငံခြားထွက် အလုပ်လုပ်ခွင့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
“လေဆိပ်မှာ အဲဒီပြေစာမပြနိုင်ရင် လေယာဉ်လက်မှတ်ဝယ်ပြီးသားလည်း ထွက်ခွင့်မရှိဘူး” ဟု အထက်ပါသင်္ဘောသားက ပြောပါတယ်။
အခုသတင်းဟာ နိုင်ငံခြားထွက်အလုပ်လုပ်မယ့် သူတွေအပြင် သူတို့ကိုမှီခိုနေကြတဲ့သူတွေအတွက် သတင်းဆိုးဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက ပြည်တွင်း ဝင်ငွေကောက်ခံရာမှာ တစ်နှစ်ဝင်ငွေ ကျပ်သိန်း ၂၀ ကနေ သိန်း ၅၀ ကြားရှိသူကို ၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ သိန်း ၅၀ ကနေ သိန်း ၁၀၀ အထိ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ကျပ်သိန်း ၃၀၀ အထက်ဝင်ငွေရှိသူတွေကိုတော့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းထိကောက်ခံဖို့ သူတို့စိတ်ကြိုက်ဥပဒေရေးစွဲထားပါတယ်။
ဒီအတိုင်း ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဆီက ကောက်ခံဖို့ စီစဉ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့ပြင် ပြည်ပရောက်အလုပ်သမားတွေရဲ့ လစာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြည်တွင်းကို ငွေလွှဲရာမှာ တရားဝင်စနစ်နဲ့လွှဲရမယ်လို့လည်း ကြေညာထားပါသေးတယ်။
ထိပ်တန်းရောက်နိုင်ငံတကာသတင်းများ
“ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် လူ ၅၀၀ လောက်သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ဂါဇာဆေးရုံပေါက်ကွဲမှု”
အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က အစ္စရေးကိုမရောက်ခင် အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက် အင်္ဂါနေ့ညက ဂါဇာဆေးရုံ ထိမှန်ပေါက်ကွဲခဲ့တဲ့အတွက် လသားအရွယ်ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် သေဆုံးသူ ၅၀၀ ရှိခဲ့တယ်လို့ ပါလက်စတိုင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနဘက်က ဆိုပါတယ်။
“အစ္စရေးရောက်ခဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ”
ဂါဇာဆေးရုံပေါက်ကွဲပြီး နောက်ရက်မှာပဲ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုး ဘိုင်ဒန်ဟာ အစ္စရေးကို လေကြောင်းခရီးစဉ်နဲ့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါဆယ်။
အမေရိကန်နဲ့ ကာလကြာရှည် မဟာမိတ်အဖြစ် လက်တွဲလာတဲ့ အစ္စရေးကို အားပေးကြောင်း ပြသမယ့် ခရီးစဉ်အတွင်း အစ္စရေးလ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံမှာဖြစ်ပြီး ဂျော်ဒန်နိုင်ငံမှာ အာရပ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံမယ့် အစီအစဉ်ကတော့ ဂါဇာဆေးရုံ တိုက်ခိုက်ခံရမှုကြောင့် ပျက်သွားပါတယ်။
အစ္စရေးနဲ့ ယူကရိန်းကို စစ်ရေးအထောက်အပံ့တွေပေးသွားမယ်လို့ အမေရိကန်လူထုထံ ဘိုင်ဒန်ပြော
အစ္စရေးခရီးစဉ်အပြီး အမေရိကန်လူထုကိုပြောကြားတဲ့မိန့်ခွန်းထဲ ဂျိုး ဘိုင်ဒန်က လက်ရှိဟားမက်စ်နဲ့ ရုရှားတို့ ကျူးကျော်ခြင်းခံထားရတဲ့ အစ္စရေးနဲ့ ယူကရိန်းကို စစ်ရေး အကူအညီတွေပေးသွားမယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ပြီးတော့ ဂါဇာဆေးရုံပေါက်ကွဲမှုဟာ အစ္စရေးဘက်က လုပ်တာမဟုတ်ကြောင်း၊ ယူကရိန်းကို အကူအညီပေးဖို့ဆိုတာ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေ စေလွှတ်တာမဟုတ်ဘဲ သိုလှောင်ထားတဲ့ လက်နက်တွေပို့ပေးဖို့ ဖြစ်တဲ့အကြောင်း ပြောပါတယ်။
အဲဒီနောက် ပါလက်စတိုင်းအရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ နှစ်ပြည်ထောင် ယှဉ်တွဲတည်ရှိရေး အဖြေရှာနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို မစွန့်လွှတ်ဘူးဆိုတာရယ်၊ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့အညီ ရပ်တည်နေနိုင်ရေး ကူညီသွားမယ့်အကြောင်းနဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ လွတ်လပ်ခွင့်၊ အချုပ်အခြာနဲ့ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးနိုင်ရေး ကမ္ဘာ့ မီးရှုးတန်ဆောင် မရှိမဖြစ် နိုင်ငံဖြစ်တယ်ဆိုကိုလည်း ထည့်သွင်းပြောဆိုသွားပါတယ်။
ဟားမတ်စ်စစ်သွေးကြွတွေကို နှိမ်နှင်းနေတဲ့အစ္စရေးကို စစ်ရေးအရထောက်ပံ့ကူညီဖို့ မဖြစ်မနေ အရေးကြီးတယ်ဆိုတာကို သမ္မတ Biden မိန့်ခွန်းထဲမှာ အလေးအနက် ပြောဆိုသွားပါတယ်။ အစ္စရေးကို စစ်ရေးအကူအညီပေးဖို့အပြင် ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွက် အကူအညီပေးနိုင်ဖို့ ဒေါ်လာ ဘီလျံနဲ့ချီ သမ္မတ Biden တောင်းဆိုထားတာပါ။
ဒီလို ကူညီဖို့ အမေရိကန်လွှတ်တော်အနေနဲ့ အတည်ပြုနိုင်ရေး သူက တောင်းဆိုသွားပါတယ်။ ဒီစစ်ရေးအကူအညီဟာ အမေရိကန်မျိုးဆက်တွေရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် အရေးကြီးတယ်လို့ သူက ထောက်ပြပါတယ်။
အကြမ်းဖက် ကျုးကျော်မှုတွေကို မဟာမိတ်တွေနဲ့ မဟန့်တားဘူးဆိုရင် အလားတူ ကျူးကျော်တဲ့ မတရားမှုတွေ ကမ္ဘာ့နေ့ရာအနှံ့ ပျံ့နှံ့သွားမယ်လို့လည်း သူက သတိပေးသွားပါတယ်။
သူ့ရဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံခရီးစဉ်အတွင်း ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ နယ်စပ်ကျော်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေးတောင်ပိုင်းဒေသကို သွားရောက်ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ စိတ်မကောင်းစရာ မြင်တွေ့ခဲ့ရတာတွေကိုလည်း သမ္မတ ဘိုင်ဒန် ထည့်သွင်းပြောဆိုသွားပါတယ်။
ယူကရိန်းကို ကျုးကျော်တဲ့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာ ပူတင်နဲ့ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ရဲ့ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်တွေဟာ အတူတူပဲ ဖြစ်တဲ့အကြောင်းနဲ့ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ဟာ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေကို လူသားဒိုင်းအဖြစ်အသုံးချနေသူတွေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ပြောဆိုသွားပါတယ်။
ဟားမတ်စ် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ရဲ့ အစ္စရေးနယ်ထဲ ကျူးကျော် ဝင်တိုက်မှုအတွင်း သေဆုံးခဲ့သူ ၁,၃၀၀ ကျော်ထဲမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံသား ၃၂ ယောက် ပါဝင်တယ်လို့လည်း သမ္မတဘိုင်ဒန်က ပြောဆိုပြီး ဓါးစာခံတွေ လွတ်မြောက်ရေးဟာ သူ့ရဲ့ အဓိက ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်မယ့် တာဝန်ဖြစ်ကြောင်း ပြောသွားပါတယ်။
အရှေ့အလယ်ပိုင်း အဓိက လက်တွဲဘက်ဖြစ်တဲ့ အစ္စရေးရဲ့ကာကွယ်ရေးကို အာမခံနိုင်ဖို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ မထောက်ပံ့ဘူးဆိုရင် ပေးဆပ်ရမယ့် ဆုံးရှုံးမှုပမာဏဟာ ပိုများမယ်လို့လည်း သူက ပြောဆိုသွားပါတယ်။
အကြမ်းဖက် ကျူးကျော်မှုတွေကို မဟာမိတ်တွေနဲ့ မဟန့်တားဘူးဆိုရင် အလားတူ ကျူးကျော်တဲ့ မတရားမှုတွေ ကမ္ဘာ့နေ့ရာအနှံ့ ပျံ့နှံ့သွားမယ်လို့လည်း သူက သတိပေးသွားပါတယ်။
ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေပေးဖို့ ဂျော်ဒန်နဲ့နယ်ခြားကနေ အကူအညီတွေ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ခွင့်ပြုဖို့ သူ့ရဲ့ ခရီးစဉ်အတွင်း အစ္စရေးနဲ့ သဘောတူညီချက် ရခဲ့တယ်လို့လည်း သမ္မတ ဘိုင်ဒန်က ပြောသွားပါတယ်။
ဟားမက်စ်လက်က ပထမဆုံးပြန်လွတ်လာတဲ့ ဓားစာခံ အမေရိကန် သားအမိ
ဟားမက်စ်လက်ထဲ နှစ်ပတ်ကျော်ကြာ ထိန်းသိမ်းခံရပြီးနောက် အမေရိကန် သားအမိနှစ်ယောက် ပထမဆုံးပြန်လည်လွတ်မြောက်လာပါတယ်။
ဟားမက်စ်တို့က ဂါဇာမှာ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အမေရိကန် ဓားစာခံနှစ်ဦးဖြစ်တဲ့ မိခင်နဲ့ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် သမီး တို့ကို သောကြာနေ့က ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေးနိုင်ငံသားအဖြစ် ခံယူထားကြတဲ့ သူတို့သားအမိဟာ ဟားမက်စ်ဖမ်းထားတဲ့ အစ္စရေးဓားစာခံ ၂၀၀ ကျေယ်ထဲ ပထမဆုံးပြန်လွတ်လာကြတာဖြစ်ပါတယ်။
သူတို့နှစ်ဦးကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားလို့ လွှတ်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ကာတာအစိုးရကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း ဟားမက်စ်ဘက်က ပြောပါတယ်။ အခြား ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေရဲ့ မိသားစုဝင်တွေကလည်း အခု လွတ်မြောက်လာမှုကို ကြိုဆိုခဲ့ကြပြီး ကျန်နေသေးသူတွေကို လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
အစ္စရေးနဲ့ ဟားမတ်စ်ကြား စစ်ပွဲတွေမှာတော့ ဟားမတ်စ်အုပ်ချုပ်တဲ့နယ်မြေတွေကို အစ္စရေးဘက်က မြေပြင်တပ်တွေနဲ့ အချိန်မရွေး ကျူးကျော်ဝင်ရောက်နိုင်မယ့် အခြေအနေမှာပဲ အစ္စရေးဘက်က ဂါဇာကမ်းမြောင်မှာ ညပိုင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ သောကြာနေ့က ထပ်မံပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဒုံးကျည်နဲ့ တိုက်ခိုက်ခံရမှုတွေရှိနေတဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း လက်ဘနွန်နယ်စပ်အနီးက အစ္စရေး မြို့ဖြစ်တဲ့ Kiryat Shmona က မြို့နေလူထုကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ သောကြာနေ့ကပဲ အစ္စရေးက ကြေညာပါတယ်။
လောလောဆယ်အထိ အစ္စရေးနဲ့ ဟားမက်စ်တို့ရဲ့ ပဋိပက္ခ အတွင်း အစ္စရေး ဘက်က ၁,၄၀၀ ကျော်နဲ့ ပါလက်စတိုင်း ဘက်က ၃,၄၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီးဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အစ္စရေးဘက်က သတင်းတစ်ပုဒ်ဖြစ်တဲ့ ဂျေရုဆလင်ကို ရောက်နေတဲ့ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် Rishi Sunak က အစ္စရေးသမ္မတ Isaac Herzog နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။
သူက အစ္စရေးရဲ့ ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ကို ဗြိတိန်က ထောက်ခံရပ်တည်ကြောင်းပြောပေမယ့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသခံတွေကို အကူအညီတွေပေးဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း သူက အလေးပေး ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ပါလက်စတိုင်းတွေဟာ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် ဓားစာခံ သားကောင်တွေ လို့ Sunak က ပြောသွားပါတယ်။” သူက ပြောပါတယ်။
ဂါဇာကို အကူအညီပေးရေး အစီအစဥ်တွေကတော့ မျှော်လင့်ထားသလို သောကြာနေ့မှာ ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ အီဂျစ်နဲ့ ဂါဇာကမ်းမြောင် နယ်စပ်မှာ ကယ်ဆယ်ရေး ကုန်တင်ယာဥ် ဒါဇင်နဲ့ချီ ရပ်တန့်ထားရပါတယ်။
“ဒီအကူအညီတွေ ဂါဇာကို ရောက်ဖို့ မရှိမဖြစ် အသက်တမျှ အရေးကြီးတယ်” လို့ နယ်စပ်ဒေသကို ကိုယ်တိုင်ရောက်နေတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က သောကြာနေ့က ပြောပါတယ်။
ဒီအကူအညီပေးရေးပစ္စည်းတွေဟာ လမ်းခရီးအခက်အခဲကြောင့် အနည်းဆုံးတစ်ရက်ကြာဦးမယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ခါးပတ်လမ်းစီမံကိန်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနား တရုတ်အစိုးရကျင်းပ”
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦးတို့အဖွဲ့တက်ရောက်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ဘေကျင်းမြို့မှာ သူ့ရဲ့ ခါးပတ်လမ်းစီမံကိန်း (BRI) ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို စတင်ကျင်းပနေပါတယ်။
ရုရှားနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၃၀ က ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ဖိတ်ကြားထားတာပါ။
ဒီအထဲမှာတော့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ကမ္ဘာ့မျက်နှာစာမှာ အထီးကျန်ဖြစ်နေတဲ့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာပူတင်လည်း တက်ရောက်ပြီး တရုတ် သမ္မတနဲ့တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။
သူတို့ဟာ ခါးပတ်လမ်းစီမံကိန်း ၁၀ နှစ်မြောက်နှစ်ပတ်လည်နေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ်လုပ်တဲ့ ညီလာခံရဲ့ ဘေးပန်းတွေ့ဆုံမှုအဖြစ် တွေ့ဆုံခဲ့ကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က ရုရှား သမ္မတကို “ကျွန်ုပ်၏ မိတ်ဆွေဟောင်း” လို့ ရည်ညွှန်းသလို တရုတ်နဲ့ ရုရှားကြား နိုင်ငံရေးယုံကြည်မှုဟာ ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာပြီး နှစ်ဘက်စလုံးက နီးကပ်ပြီး ထိရောက်တဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို မျှဝေခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
လက်ရှိ ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒတွေကို နီးနီးကပ်ကပ် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့က အထူးလိုအပ်ပါတယ်” လို့ သမ္မတပူတင်က BRI ဖွင့်ပွဲမှာ အမှာစကား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
တရုတ်-ရုရှား နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုဟာ ယခုနှစ်ထဲမှာ ဒေါ်လာ ၂၀၀ ဘီလီယံအထိ စံချိန်တင်ရောက်ရှိမယ့် လမ်းကြောင်းပေါ်တွင်ရှိနေတယ်လို့ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးက မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပါတယ်။
ယူကရိန်းမှာ စစ်ရာဇ၀တ်မှုတွေကျူးလွန်တဲ့အတွက် မတ်လမှာ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်တရားရုံးက ဝရမ်းထုတ်ပြီးနောက် ပူတင်ရဲ့ ဒီခရီးစဉ်ဟာ ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ပြည်ပခရီးစဉ်ဖြစ်ပါတယ်။
ခေတ်သစ်ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်းအဖြစ် ထင်ရှားပြီး တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်အတွက် အရေးကြီးတဲ့ စီမံကိန်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို နိုင်ငံတကာ အာရုံစိုက်မှုရဖို့ တရုတ်က မျှော်လင့်ထားပေမယ့် အစ္စရေးနဲ့ ဟားမက်စ် ပဋိပက္ခကပဲ နိုင်ငံတကာမှာ လွှမ်းမိုးနေတာပါ။
“ဘယ်လ်ဂျီယံကိုဘောလုံးပွဲလာကြည့်သူ ဆွီဒင်နိုင်ငံသား ၂ ဦးအကြမ်းဖက်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် သေဆုံး”
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ဘရပ်ဆဲလ်မြို့မှာ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက် တနင်္လာနေ့ကကျင်းပတဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံနဲ့ ဆွီဒင်နှစ်နိုင်ငံ ယူရို ၂၀၂၄ ဘောလုံးပြိုင်ပွဲခြေစစ်ပွဲမှာ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားပြီး ပွဲကြည့်ပရိသတ်ထဲက ဆွီဒင်နိုင်ငံသား ၂ ဦးသေဆုံးသွားတာကြောင့် ပွဲတဝက်နဲ့ ရပ်နားခဲ့ရပါတယ်။
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ကြုံရနိုင်တယ်ဆိုပြီး သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားချိန်မှာ ဘောလုံးပွဲကြည့်တဲ့ ပရိသတ်ကို ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားတာပါ။
ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ သံသယရှိသူဟာ အသက် ၄၅ နှစ်အရွယ် တူနီးရှားနိုင်ငံသား အစွန်းရောက်သမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားအပြီး နာရီပိုင်းအကြာမှာ သူ့ကို ပစ်သတ်လိုက်တဲ့အကြောင်း ဘယ်လ်ဂျီယံပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက ကြေညာပါတယ်။ အကြမ်းဖက်သမားတိုက်ခိုက်ရာမှာ အသုံးပြုခဲ့တဲ့ လက်နက်ကိုလည်း ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ သံသယရှိသူဟာ အသေခံဖို့ အဆင့်သင့်ဖြစ်တဲ့အကြောင်းနဲ့ ဆွီဒင်နိုင်ငံသားသုံးဦးကို သတ်လိုက်တဲ့အကြောင်း အွန်လိုင်းမှာ ဗွီဒီယိုနဲ့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ တတိယမြောက် ဆွီဒင်နိုင်ငံသား တစ်ဦးလည်း အပြင်းအထန် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ ပရိသတ် သုံးသောင်းခွဲလောက်ဟာ ဘောလုံးပွဲကြည့်နေတဲ့နေရာမှာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဩဂုတ်လကတည်းက ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ အစ္စလမ်ဘာသာဝင်တွေရဲ့ ကုရ်အာန်ကျမ်းစာကို မီးရှို့ဆန္ဒပြမှုတွေကြောင့် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ကြုံလာရနိုင်ခြေ သတိပေးချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ တနင်္လာနေ့က တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံမှာလည်း အကြမ်းဖက်မှု သတိပေးချက် အဆင့်လေးအထိ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။